OVER bruggen
Geloof het of niet, maar de hele brug draait op twee assen met een diameter van nog geen 15 cm. Vol ongeloof kijk ik de man aan die naast mij staat. Zie je daar die ijzeren platen met grote bouten, dat zijn zogenaamde mangaten. Schroef je een plaat los, dan kan je zand in de ruimte erachter storten. Zo is de brug in balans gebracht. Bij het omhoog scharnieren van het weggedeelte van de brug is er door die balans minimale wrijving en kost het ook maar weinig energie. Nu kijkt hij mij aan, met een blik of ik het begrijp. In zijn ogen lees ik ook iets van trots. Dat hij dit aan mij kan vertellen.
We zijn net afgedaald naar het binnenste van de Rabatbrug. In het zeskantige brugwachtershuisje zijn we een smal trappetje afgeklommen naar een werkplaatsje voor onderhoud van de brug. Daglicht is er niet. In het gelige kunstlicht zie ik steeksleutels boven een werkbank van groot naar erg groot gesorteerd. Veel van het andere gereedschap heeft ook een formaat dat ik nog nooit heb gebruikt.
Nog een verdieping lager komen we aan in een grote open ruimte, waar strepen daglicht aan de zijkanten en in het midden van het plafond naar binnen piepen. We horen constant gebonk van het verkeer dat boven ons over de brug rijdt. We staan op een balustrade met geel-zwarte belijningen op de grond en een geel-zwart hekwerk. Achter het geel-zwarte is het verboden gebied. Te gevaarlijk. Het is de ruimte waar de ondergrondse contragewichten van de brug indraaien.
De Rabatbrug is het tweede brugwachtershuisje dat we bekijken. We komen net bij de Haastrechtse brug vandaan. Het derde huisje op onze programma is dat van de Kleiwegbrug. Een eerste oriëntatie. We bekijken ze van de buitenkant en gluren naar binnen. Aan de Rabatbrug werd toevallig gewerkt en mochten we binnen komen.
In het AD Groene Hart heeft een oproep gestaan om met ideeën te komen voor de drie brugwachtershuisjes die Gouda nog rijk is. In de Haastrechtse- en Rabatbrug zijn de bedieningspanelen nog in gebruik. Maar deze bruggen zullen net zoals de andere bruggen op afstand bediend gaan worden. De huisjes verliezen hun functie. Zonde om ze te slopen. Het huisje van de Kleiwegbrug, al enige tijd zonder bedieningspaneel, is onlangs monumentaal opgeknapt. Zonde om ze werkeloos te laten voortbestaan, vinden wij van de werkgroep. Een werkgroep met oud tentoonstellingscommissie leden van de kunstenaars vereniging de Firma uit Gouda.
Het is een eerste kennismaking met de huisjes om als werkgroep ideeën op te doen. Andere ideeën dan de commerciële B&B’s of koffietentjes die in het AD artikel genoemd zijn. Hardop brainstormend: tijdelijke exposities, artist in resident periodes, tijdelijke en permanente kunstzinnige toevoegingen aan de huisjes en nog veel meer realistische en onrealistische ideeën. Werk aan de winkel. Om te beginnen met uitzoekwerk van wat mogelijk is. Een eerste contact met de verantwoordelijke wethouder is al gelegd. De landelijke Stichting brugwachtershuisjes is benaderd om gebruik te kunnen maken van hun kennis en ervaring.
Ikzelf ga columns schrijven met de titel: OVER bruggen. Een serie schrijfsels over wat er zich in en rondom de brugwachtershuisjes gaat ontwikkelen. Ook de nog overgebleven brugwachters krijgen een stem. Ik wil hun ervaringen en verhalen verwerken in mijn columns
Deze OVER bruggen is daarin de eerste, veel leesplezier.
april 2023