Open en dicht
Het geklingel van de bel overstemt het verkeerslawaai. Ik sta met mijn fiets te wachten voor de slagbomen van de brug. Het brugdek is omhoog gedraaid en ontneemt mij het zicht naar de overkant. Net boven het onderbroken wegdek verschijnt een windvaantje. Door de snelheid van het zeilbootje wijst dit strak naar achteren. Als het bootje toch op de motor vaart, had die net zo goed zijn mast kunnen strijken denk ik bij mijzelf. Scheelt een heleboel wachten. Zowel voor het zeilbootje als voor ons.
Tijdens het wachten dwalen mijn gedachten af. Een van de leden van werkgroep WACHT… een huisje heeft voor de opening van de eerste expositie het volgende gedicht ingebracht:
Dicht/Open . Open/Dicht . Ik open/Ik dicht . Gedicht/Geopend (Wendy van den Heuvel)
Ze heeft eraan toegevoegd; er zijn vast mensen die beter dichten dan ik! Het gedichtje zet mij wel aan het denken over wanneer een brug open is en wanneer dicht. Een herkenbare verwarrende gedachte.
Normaal gesproken is iets dicht als de doorgang wordt geblokkeerd. Kan ik gewoon doorfietsen dan is de brug voor mij open. Sta ik voor de brug te wachten die omhoog gedraaid is en mij de oversteek naar de overkant belemmert, dan is de brug voor mij dicht. Echter, zie ik de fietsers nog steeds rijden als ik in mijn zeilbootje lig te dobberen totdat de brug omhoog wordt gedraaid, dan is voor mij de brug dicht. De brug is pas open als ik er met mijn bootje onderdoor kan varen.
Wie heeft er nu gelijk met de brug is open, de fietser of de zeiler? Woordenboeken houden het erop dat een brug open is als er schepen onderdoor kunnen en dicht wanneer dat niet het geval is. Het kinderliedje met, (…)de brug was open en mijn band was lek dus ik moest gaan lopen, kan blijven worden gezongen bij te laat komen.
Het gedicht Dicht/Open doet me ook aan het Alpejagerslied denken, een gedicht van Paul van Ostaijen. Op inhoud totaal niet vergelijkbaar, toch raken ze poëtisch allebei bij mij een snaar van onzinnige zins-geving. Het Alpejagerslied is veel langer dan Dicht/Open maar is met zijn ritmische herhaling van eenzelfde orde. De opgeroepen bewegingen zie ik zo voor mij. (…)de ene heer neemt zijn hoge hoed in de rechterhand / de andere heer neemt zijn hoge hoed in de linkerhand / dan gaan de ene heer en de andere heer / de rechtse en de linkse de klimmende en de dalende / de rechtse die daalt / de linkse die klimt / dan gaan beide heren… (Paul van Ostaijen)
Op 9 september is het Open Monumentendag. Het brugwachtershuisje van de Kleiwegbrug is een monument, aan de zijkant hangt zo’n blauwwit emaillen schildje. Het thema van Open Monumentendag dit jaar is: Levend erfgoed, laat monumenten spreken!
Fotograaf Ria Volk en Geluidskunstenaar Henk Vos hebben dan, drie maanden lang, een presentatie in het huisje. Ria Volk exposeert foto’s van brugwachters en van de bruggen die zij bedienen. Henk Vos laat geluidopnames horen gemaakt bij de bediening van de bruggen en sluizen. Een betere aansluiting op het thema van Open Monumentendag kan de werkgroep zich niet wensen.
Kom kijken en luisteren naar het brugwachtershuisje van de Kleiwegbrug vanaf 2 september.
Roboodt, augustus 2023