Er was eens
Mijn hond Binthi loopt normaal met een slap lijntje naast me. Maar aan het begin van de Kleiweg trekt ze altijd aan de hondenriem. De dierenwinkel zit hier op de kop. Haar neus wil koste wat het kost daar naar binnen. Als ik nu de stad in ga ontloop ik zoveel mogelijk de spitstijden. Zelfs dan nog moet ik uitkijken dat mensen niet struikelen over de strakgetrokken hondenriem.
Ik heb mijn aandacht daarom bij Binthi als ik wil oversteken op de kop van de Kleiweg en de hoek van de Korte Vest. Ik wil vooruit maar zij trekt naar achteren, de feromonen van de hondenbrokken achterna. Ik hoor de bel van de brug klingelen. Dat wordt weer wachten denk ik onwillekeurig.
Als ik oversteek zie ik dat de slagbomen niet naar beneden gaan. Ook zie ik geen brugwachter bij het bedieningspaneel. Vaag weerklinkt er toch een bel. Ik ben er in geluisd.
De expositie in het oude brugwachtershuisje met foto’s en geluid werkt. Een geluidboxje op het dak illustreert de fotoserie op de twee beeldschermen. Op stille momenten hoor je duidelijk hoe bruggen piepend en krakend open gaan. Hoe stemmen klinken in de ruimtes onder de bruggen. Wat brugwachters roepen naar passanten. En dus die bel om te waarschuwen dat de brug open gaat. Geluidsimpressies die niet in beelden te vatten zijn, maar de foto’s nog meer zeggingskracht geven.
Op 2 september is de expositie geopend in het huisje aan de Korte Vest. Beeld en geluid zijn voor de zekerheid handmatig aangezet. Techniek staat voor niks, alles is mogelijk maar… niks werkt naar behoren. Een mantra die ik rondom de opening regelmatig verzucht. De installatie starten en stoppen met tijdschakelaars lukt niet goed. Beeld, geluid en tijdsinstelling zijn lastig op elkaar af te stemmen. Dan is er geen geluid of geen beeld, of het beeld stopt na een bepaalde tijd. Enkele avonden later is het vooralsnog gefikst.
Met rood-witte linten is een deel van de Korte Vest bij de opening afgezet. De genodigden staan zo veilig op de openbare weg en het is duidelijk dat er iets gebeurt. Ja, ook Binthi is er bij. Na het vele handmatig aan- en uitzetten kan zij het loopje naar het huisje ondertussen dromen.
Een oud-brugwachter, herkenbaar aan zijn grote snor en de geur van de dikke rook van zijn sigaar, is in zijn scootmobiel komen aanrijden. De exposanten Ria Volk en Henk Vos rijden in een riksja voor.
Naast de aandacht die de exposanten krijgen, weet de oud-brugwachter eveneens de aandacht op zich te vestigen. Hij vertelt dat zijn uniform nog steeds in gebruik is. In 2008 is op initiatief van bewoners aan het Amsterdams Verlaat een in verval geraakt sluiswachtershuisje herbouwd. Een kopie van het originele gebouwtje dat eeuwenlang dienst deed. In het nieuwe markante groene huisje, staat een paspop die door het raam de bruggen en het sluisje in de gaten houdt. Deze pop draagt het oude uniform van de gepensioneerde brugwachter.
Als ik ga kijken bij het Amsterdams Verlaat, voel ik steek van jaloezie. Zie je wel gewoon een paspop, een oud uniform en vijftien jaar later is het nog steeds een verhalend beeld. En wij maar hannesen met moderne techniek die het laat afweten.
Was er nog maar een brugwachter voor de Kleiwegbrug, die elke dag voor ons de installatie aan en uit kan zetten.
oktober, 2023