Bespiegeling
Soms moet je dingen op hun beloop laten, er vertrouwen in hebben. En dan zijn we zomaar bijna een jaar en vijf tentoonstellingen verder in het brugwachtershuisje bij de Kleiwegbrug. We hebben ons de werkgroep Wacht… een huisje genoemd. Ja, op mijn schrijfsels moet gewacht worden, op exposities niet. In de donkere dagen van december tijdens Lichtkunst Gouda waren er lichtslang objecten van Tamara Frank te zien. In januari en februari gaf het huisje onderdak aan lichtgevende wormen uit de onderwereld van Sandra Hogesteeger en Reyer Lansweert.
Nu laat Elly Verkerk foto’s van een gespiegelde omgeving zien. De agenda voor het Kleiweg brugwachtershuisje is tot halverwege volgend jaar al ingevuld. Ook in het brugwachtershuisje van de Haastrechtsebrug komt binnenkort een invulling. Een lastige opgave omdat het huisje nog wel in gebruik is voor de bediening van de brug.
De opening van de eerste expositie vorig jaar september, van Ria Volk en Henk Vos, staat mij nog helder voor de geest. Ik zie weer het beeld van een stralende Ria die, verzwakt door uitgezaaide borstkanker, in een fietstaxi wordt voorgereden. Tijdens de expositie overlijdt Ria. Zij is met een drieluik van haar kunstenaarsgroep X3 in de eerste maanden van dit jaar bij de Firma -kunstencentrum Gouda- herinnerd en herdacht.
Het brugwachtershuisje participeerde ook in een andere evenement van de Firma, de tentoonstelling Blootgewoon-Blootnodig. Bij de opening in maart hoor ik de opmerking, overal tieten en nog eens tieten. In eerste instantie kan ik wel glimlachen om zo’n eerlijke reactie. Maar tegelijk realiseer ik mij dat de herdenkingsexpositie van X3 nog maar net is afgelopen. Borsten krijgen dan opeens een hele andere importantie.
Na Blootgewoon-Blootnodig overspoelt een grote golf het huisje. In een onbewaakt ogenblik ziet het water kans binnen te komen en neemt het hele huisje over: een ruimte vullende installatie van textielkunstenaar Atty Kingsma. Bij het afbreken van deze installatie kom ik in de meterkast nog een achtergebleven tiet tegen. De golf heeft bij het verlaten van het huisje het verleden niet kunnen afvoeren.
Nu spiegelt het huisje de plek die het inneemt in de stad. In deze installatie reflecteert Elly Verkerk op de omgeving ervan. Vervreemdend, want in eerste instantie zoek ik naar mijn eigen spiegelbeeld in de ramen, dat ik niet zie. Wat ik zie, is niet de real time weerspiegeling van de nabijheid. De ramen zijn beplakt met foto’s van de omgeving, vanuit een ander hoek genomen. Dus: omdraaien, om je heen kijken, zoeken naar aanknopingspunten en herkennen.
Ook het geluid van kabbelend water dat onderdeel is van de installatie zet mij op het verkeerde been. Het is meer dan een bespiegeling op het langs stromende water van de Blekerssingel. Door de terugkaatsing tegen het naast gelegen elektriciteitshuisje komt het geluid ook vanaf de straatkant. Niet alleen het huisje maar ook de omgeving spiegelt terug. In gedachten verzonken, luisterend naar deze weerkaatsing ervaar ik een Droste effect van geluid.
De installatie geeft ook nog een andere bespiegeling. Overdag is de omgeving van het huisje een kakofonie van stadsgeluiden waar het kabbelende water er slechts een van is. In de rustige avonduren is het kabbelende water overheersend aanwezig. In overleg met de buren zijn de geluidssterkte en de tijden dat het geluid aanstaat aangepast. De overbuurman vertelt hierbij dat nu er activiteiten in het huisje zijn het wildplassen drastisch is afgenomen. Ook het zwerfvuil rondom het huisje is veel minder sinds de werkgroep er exposities organiseert.
Zie, hoe kunst zijn bestaansrecht weerspiegelt en hoe het terugkaatst op de omgeving.
Augustus, 2024